Lesson:11 Chatka

चटका पाठ की कहानी – पक्षियों के प्रति दया और संरक्षण की सीख

सौम्या अपने घर के आँगन में बैठी थी, तभी एक चटका वहाँ घोंसला बनाकर रहने लगी। सौम्या ने उसके लिए पानी और दाना रखा तथा अंडों को कौवे से बचाया, जिससे चटका प्रसन्न होकर चहचहाई और सौम्या भी खुश हो गई।

एकस्मिन् दिवसे सौम्या। स्वगृहप्राङ्गणे उपविशति ti। (ek-smin divase Saumyā sv-gṛha-āṅgaṇe upaviśat) एक दिन सौम्या अपने घर के आँगन में बैठी।
पुस्तकं पठति। (pustakaṃ paṭhati) वह पुस्तक पढ़ती है।
तदानिमेव एका चटका प्रांगणस्य अन्तः आगच्छति। (tadānimeva ekā caṭakā prāgunasya antaḥ āgacchati) तभी एक चटका (एक पक्षी) अचानक भीतर आ जाती है।
सा चटका गवाक्षस्य उपरि उपविशति। (sā caṭakā gavākṣasya upari upaviśati) वह चटका खिड़की के ऊपर बैठ जाती है।
एकदा सा चटका शुष्कानि तृणानि आनयति। (ekadā sā caṭakā śuskāni tṛṇāni ānayati) एक बार वह चटका सूखे घास-फूस लेकर लाती है।
नीडं रचयति। (nīḍaṃ racayati) वह घोंसला बनाती है।
तत् सर्वं सौम्या प्रतिदिनं पश्यति। (tat sarvaṃ Saumyā pratidinaṃ paśyati) सौम्या यह सब प्रतिदिन देखती है।
सा लघुपात्रे जलं स्थापयति। धान्यानि स्थापयति। (sā laghu-pātre jalaṃ sthāpayati. dhānyāni sthāpayati) वह छोटे बर्तन में पानी रखती है। अन्न रखती है।
चटका जलं पिबति। धान्यानि खादति। अण्डानि रक्षति। (caṭakā jalaṃ pibati. dhānayani khādati. aṇḍāni rakṣati) चटका पानी पीती है। अन्न खाती है। अंडों की रक्षा करती है।
एकदा एकः काकः अण्डानि खादितुम तत्र आगच्छति। (ekadā ekaḥ kākaḥ aṇḍāni khāditvā tatra āgacchati) एक बार एक कौआ अंडे खाने वहाँ आ जाता है।
सौम्या काकं पश्यति। सा शीघ्रम् जालम् आनयति। (Saumyā kākaṃ paśyati. sā śīghram jālam ānayati) सौम्या कौवे को देखती है। शीघ्र ही जाल लेकर आती है।
नीडस्य उपरि जालं स्थापयति। अण्डानि रक्षति। (nīḍasya upari jālaṃ sthāpayati. aṇḍāni rakṣati) वह घोंसले के ऊपर जाल रखकर अंडों की रक्षा करती है।
एतत् दृष्ट्वा चटका प्रसन्ना भवति। (etat dṛṣṭvā caṭakā prasannā bhavati) यह देखकर चटका प्रसन्न हो जाती है।
चटका सौम्यायाः समीपम् आगत्य चिव-चिव-चिव्यं वदति। (caṭakā Saumyāyāḥ samīpam āgatya chiv-chiv-chivyaṃ vadati) चटका सौम्या के पास आकर चह-चहाकर बोलती है।
सौम्या प्रसन्ना भवति। (Saumyā prasannā bhavati) सौम्या भी खुश हो जाती है।

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Scroll to Top